2019’da Hanelerdeki Harcama Artışı Yükseldi
Ekonomik göstergelerin olumlu olmadığı geçmiş senelerde hane içi satın alım davranışlarının hem harcama hem de miktarsal olarak daraldığını görürdük. Bu sene ise bu durum tam tersi oldu: harcama artışı çok yüksek olurken miktarsal endekslerde ise bir daralma görülmedi. Hane içi hızlı tüketim ürünleri 2019 harcamaları; Türkiye Barometresi Yeni Yıl Raporu’nda şu şekilde değerlendirildi:
Hane içi harcama davranışlarındaki artışın bir kısmı fiyat artışlarından, bir kısmı da popülasyon artışından geldi. Sepet değerinin artışı ise en büyük etken oldu. Sepet değerindeki artış, sepete giren ürünlerin artmasından değil, satın alınan ürünlere daha yüksek ödeme yapılmasından kaynaklandı.
Kriz söylemleri başladığında, haneler ile yaptığımız çalışma sonuçlarına göre ilk tedbir ev dışı davranışların azalması veya yapılmaması yönündeydi. Bu da, 2019’da evde daha çok zaman geçirildiğini bize göstermekte. Aslında evde daha çok zaman geçirildiğini, satın alımlara baktığımız zaman da görmekteyiz.
Temel gıda ürünleri, ev yapımı ürünlerde kullanılan malzemelerin artması, bu sene ilk defa büyüme gösteren kategorilerin olması bize bu yönde bir hareket olduğunu gösteriyor. 2018 Eylül ayında başlayan fiyat artışları; 2019 yılının sonuna doğru gelindikçe büyümenin yavaşlamasına sebep oldu. Aslında yüksek baz üzerinden normalize olmuş bu duruma rağmen hala geçen yılın çok üzerinde fiyat dengeleri kendisini gösterdi.
Trend olarak bakıldığında «markalı ürünlerin» toplam harcamadan aldığı pay azalırken marketlerin kendilerine özel olan ürünlerin ve açık ürünlerin ise büyümeye ettiği görülüyor.
«Market Markalı» ürünlerin büyümesi indirim marketlerinin büyümesinin sürüklediği bir büyüme olarak değelendiriliyor. Açık ürünlerde ise pazarda yüksek paya sahip olan et-tavuk ürünleri, açık süt, peynir ve kuruyemişler büyümeyi belirleyen kategoriler oldu.
Hane içi harcama dinamiklerine bakıldığında hanelerin son 3 senedir satın alımlarının indirim marketlerine kaydığını görüyoruz. Bu değişim sonucunda son 12 ayda harcanan paradan indirim marketlerinin aldığı pay %28 seviyesine ulaştı.
İndirim Marketlerinin büyümesinde kendi ürünlerinin etkisinin yanı sıra büyümenin 1/3’ü de markalı ürünlerden geldi.
Ipsos Hane Tüketim Paneli Hakkında
Ipsos Hane Tüketim Paneli 35 ile yayılmış yaklaşık 14,000 haneden oluşmaktadır ve Türkiye’yi sosyo-ekonomik statü, hane büyüklüğü ve bölgeler açısından temsil edecek şekilde seçilmiştir. Sürekli bir örneklemden haftalık satın alım verisi toplanmaktadır. Toplanan veriler ~21 milyon haneye projekte edilmektedir. Haneler HTÜ satın alma bilgilerini her gün “günlük” üzerine kaydeder, bu günlük haftalık olarak toplanır ve gerekli kontrollerden sonra işleme alınır. Günlüklerde aşağıdaki bilgiler toplanır:
• Satın alınan ürün grubu
• Marka (boyut ve çeşit detayında)
• Satın alınan miktar
• Alışveriş sıklığı
• Satın alınan yer
• Fiyat
