Alışveriş Sıklıkları Düşüyor, Harcamalarda Artış Gözlemleniyor
Türkiye’de son yıllarda alışveriş kanallarının dinamiklerinin değişmesiyle genel alışveriş alışkanlıklarında da dönüşümler gözleniyor. Ipsos KMG tarafından hazırlanan Türkiye’de Tüketici Davranışları ve Harcamaları Raporuna göre uzun bir süredir geleneksel formatlı kanalların pay kaybetmesi ve zincirlerin güçlenmesiyle haneler alışveriş sıklıklarını azaltırken; bir seferde daha fazla harcama yapıyorlar.
Tüketici Davranışları ve Harcamaları Raporu, demografiler, ürün grupları, alım yerleri vb birçok açıdan Türkiye’deki Tüketici davranışları ve harcamalarına dair bilgiler sunuyor.
Sosyo Ekonomik Statü gruplarında en yüksek harcama artışları düşük SES grubunda gerçekleşti
SES grubu bazında harcama gelişmelerinde yüksek büyüme oranları düşük SES hanelerde daha yüksek gerçekleşti. Yüksek SES haneler ise harcamalarında çok değişim gösteren gruplar olmadığı için ciddi büyümeler gösteremediler.
Kişisel Bakım Ürünleri Büyüme Gösteriyor, Temizlik Ürünleri ise Düşüşte
Ürün gruplarına bakıldığında 2009’dan beri en belirgin büyümeyi kişisel bakım ürünleri kategorisi gösteriyor. Gıda&İçecek ürünleri Ramazan’daki harcama artışlarıyla 2009’daki endeksini koruyabilirken; temizlik maddeleri ise 2009’daki harcama seviyelerinin oldukça altında görünüyor.
Hanelerin harcama kalemleri incelendiğinde, toplam hızlı tüketim ürünleri büyümesini sürükleyen kategoriler et ürünleri, yağlar, kâğıt ve vücut bakım ürünleri oldu. Yağlar geçen yıl tek daralan kategori olmasına rağmen 2011’de özellikle zeytinyağı ve ayçiçek yağlarına yapılan harcamaların önemli derecedeki artışıyla büyüdüler. Kişisel bakım ürünlerindeki büyüme ise tuvalet kâğıdı, kâğıt havlular, diş macunu ve diş fırçalarından kaynaklandı.
Market Markalı ürünlerde büyüme devam ediyor
Markalı, açık ve market markalı ürünler detayını incelendiğinde en yüksek büyümeyi yine market markalı ürünler gösterdi. Market markalı ürünler içinde en yüksek paya sahip kalem Süt ve Süt ürünleri olmaya devam ederken; bu pay 2010’a göre biraz düşüş gösterdi. Genel gıda, yağlar, temizlik ve kâğıt ürünleri market markalarının kuvvetli olduğu diğer kategoriler olarak gözlendi.
Zincir Marketler Yükselişini Koruyor; Yerel Zincirler ve İndirim Marketleri Bu Yükselişte Öne Çıkıyor
Hızlı tüketim ürünlerinde, perakendeci gelişimi 2009 yılında başlayan eğilimi devam ettirdi ve ticaretin yönü iyice zincir marketlere doğru dönmeye başlarken bakkal ve bağımsız süpermarketler gibi geleneksel kanallar pay kaybetmeye devam ettiler. Özellikle yerel zincirler ve indirim zincirleri yeni mağazalar açarak yeni hanelere ulaştılar; aynı zamanda buradan alışveriş yapan haneler de bu zincirlere harcadıkları tutarı arttırarak bu kanallardaki büyümede pay sahibi oldular.
İndirim Marketleri ve yerel zincirler, hem daha fazla hanenin ziyaret ettiği, hem de daha fazla harcama yaptıkları kanallar oldular; ulusal zincirlerde ise hanelerin harcama miktarı artmasına rağmen, 2011’de daha az hane bu zincirlerden alışveriş yaptı.
Ulusal perakendeciler detayında incelendiğinde indirim zincirleri yeni mağazlar açmaları ile birlikte en yüksek büyümeleri gösterdiler. Migros – Tansaş’ların kapanıp Migros olması – penetrasyon artışıyla büyüyen ulusal perakendecilerden oldu. Kipa da tüm değişkenlerini geliştirerek ortalamanın üzerinde büyüdü.
Bu perakendecilere yapılan harcama SES grupları detayında incelendiğinde ayrılan payın AB’den DE’ye doğru düştüğü görülüyor; fakat aynı zamanda 2010’a göre bu perakendecilere yaptığı harcamayı en çok arttıran grup DE oldu.
Perakendecilerin alışverişçi profiline bakıldığında Migros’un açık ara en yüksek SES profiline sahip olduğu görülüyor. Bim’in profili ise yüksek penetrasyonundan ötürü Türkiye’ye paralellik gösteriyor.