Hane Harcamalarındaki Artış Şubat Ayında Duraklamaya Geçti
Aylık olarak Dünya Gazetesi’nde yayınlanmaya başlayan Ipsos Hane Tüketim Paneli Şubat ayı özet sonuçları hane harcamalarındaki artışın duraklamaya geçtiğini gösterdi. Hane Tüketim Endeksi verilerine göre Şubat 2014’te hane tüketimi bir önceki aya göre sabit fiyatlarla yüzde 1, cari fiyatlarla yüzde 2 arttı. Şubat 2013’e göre harcamalar, enflasyondan arındırıldığında yüzde 3 geriledi, cari fiyatlarla ise sadece yüzde 5 büyüdü. En büyük düşüşler et ürünleri ve alkollü içeceklerde gerçekleşti.
Sonuçları değerlendiren Ipsos Tüketici Panelleri Genel Müdürü Kıvanç Bilgeman: “Aile bütçesi zaruri ihtiyaçlara yöneldikçe, daha az zorunlu kabul edilen hazır giyim, eğlence, dışarıda yemek gibi sektörler bu yılın ilk altı ayında zorlanabilir. Tedirginlikte bir miktar artış var. Ancak her şey seçim sonrasına bağlandığı için neler olacağını ancak nisan ayında görebileceğiz. Tüketici bu dönemde marka değiştirebilir, market markalarının payı artabilir” dedi.
Şubat ayında öncelikle gıda ürünlerinde düşüşler gerçekleştiğini ve en büyük düşüşlerin et ürünleri ve alkollü içeceklerde olduğunu belirten Kıvanç Bilgeman: “Et ürünleri ve alkollü içeceklerdeki düşüşleri farklı açılardan değerlendirmekte fayda var. Mesela alkollü içeceklerdeki düşüş keyif eksikliğinden kaynaklanıyor olabilir. Sonuçta Türkiye açısından çok keyifli bir dönem geçmiyor ve keyif için içilebilecek alkollü içeceklerde bir daralma olması çok olası” dedi.
Akıllı Tüketici Stok Yaptı
Şubat sonuçlarına göre sadece kişisel bakım ürünlerinde yüksek oranlı artışlar oldu. Bilgeman verileri şöyle değerlendirdi:
“Kişisel bakım ürünlerinde kayda değer bir artış gözüküyor. Sabit fiyatlarla yüzde 9, cari fiyatlarla yüzde 18 büyüme var. Bunu da iki açıdan değerlendirmek lazım. Birincisi bu ürünlerde bir fiyat artışı gerçekleşmiş durumda, ortalamada yüzde 10’luk bir fiyat değişimi var. Ancak tüketiciler bu fiyat artışına rağmen bu ürünleri almaya devam etmişler. Üstelik de daha fazla almışlar ve miktar olarak artışlar söz konusu. Tüketici çok akıllı, özellikle de kişisel bakım tüketicisi daha yüksek sosyal statü gruplarında, gündemi takip eden akıllı insanlar. Aralıkta siyasi olaylar ve yaşanılan devalüasyon sonrası kozmetik fiyatları çok az arttı, daha da fazla artacak, çünkü ya ithaller ya da ithal hammaddeyle üretiliyorlar. Akıllı tüketiciler artış öncesinde hem eksiklerini tamamlıyorlar hem de bazı kozmetik ürünlerinde stok yapıyorlar.”
Market Markasına Yöneliş Olabilir
Ipsos Tüketici Panelleri Genel Müdürü Kıvanç Bilgeman, diğer verileri şöyle değerlendirdi:
“Tüketiciler biraz ihtiyatlı davranıyorlar ve bilinçli bir şekilde harcamalarını artırmıyorlar veya azaltıyorlar. Veya sadece akıllı alışveriş yaparak çok akıllıca durumu lehlerine çevirmeye çalışıyorlar. Bu ekonominin ve siyasi olayların verdiği tedirginlik harcama davranışlarına da yansıyor.
Günlük tüketim ürünleri her durumda nispeten daha stabil davranırlar. Yani haneler harcama keseceklerse en son olarak gıda ve temizlik ürünlerini keserler. Ancak akıllı davranırlar. Marka değişimleri yapabilirler, ucuz markalara, market markalarına yönelebilirler, perakendeci tercihlerini değiştirebilirler, ürün boylarında daha ekonomik boylara geçebilirler. Fiyat indirimleri ve promosyonlar çok önem kazanır.
Aile bütçesi zaruri ihtiyaçlara yöneldikçe, hazır giyim, beyaz- kahverengi eşya, eğlence, dışarıda vakit geçirme veya yemek yeme gibi günlük hayat kalitesinin sürmesinde daha az zorunlu kabul edilen sektörler bu yılın ilk altı ayında zorlanacaktır.
Önümüzdeki dönemlerde indirim marketleri ve bakkalların satışlarında bir miktar artış gözlenebilir. Sadece zaruri alışverişe yönelen tüketici böyle bir yol izleyebilir. Lüks ürünlerde, elzem olmayan tüm ürün gruplarında bir miktar gerileme gözlenebilir. Açık pazarlara yönelme tipik bir tüketici davranışı olabilir.
Muhtemelen mart ayı şubat ayına çok benzer bir tablo ile sonuçlanacak. Tedirgin bir alışverişin verdiği, bir miktar gerileme. Ancak her şey seçim sonrasına bağlandığı için neler olacağını ancak nisanda görebileceğiz.”
13 Bin Hanenin Verisi
Ipsos Hane Tüketim Endeksi (HTE) Türkiye’yi temsil eden 13 bin haneden alınan satın alma verilerine dayanıyor. Bu hanelerden 9 bini düzenli ziyaret ediliyor, 4 bini ise barkot okuyucusu ve web ara yüzü ile bilgileri gönderiyor. Ipsos merkezine ulaşan veriler ilgili uzmanlar tarafından işlenerek aylık HTE oluşturuluyor. Endekste ay tanımı bir önceki ayın 25’i ile konu edilen ayın 25’i arasını kapsıyor. HTE, halen günlük tüketim ürünleri üreten ve pazarlayan şirketlerin en önemli pazar ölçüm araçlarından birisidir.
