Ramazan ayı için geri sayım başladı
Türkiye’de harcama hareketleri açısından çok önemli bir dönem olan Ramazan bu yıl 9 Temmuz – 7 Ağustos arasındaki dönemi kapsayarak tam olarak yaz ortasında yaşanacak. Yaklaşık otuz yıl aradan sonra son birkaç yıldır tekrar yaza denk gelen Ramazan döneminde mevsime dayalı oruç tutma oranı ve tüketim davranışları değişiklikleri olsa da genel olarak Ramazan ayı ortalama bir aya göre %20 daha fazla harcama yaptığımız bir dönem olma özelliğini koruyor: Son beş yıllık dönemde Ramazan dönemi harcamasındaki bu artış sadece ekonomik göstergelerin kötü gittiği 2008-2009 döneminde biraz daha düşük oranda gerçekleşmişti. Ancak son Ramazan döneminde ortalama bir aya göre haneler %23 oranında daha fazla harcama yaparak son beş yılın en yüksek endeksini gerçekleştirmiş oldular.
Ramazan dönemlerinde Ramazan’ın başladığı günden ziyade öncesindeki bir haftalık süreç kritik önem taşımakta: Ramazan hazırlığı diye adlandırabileceğimiz bu dönemde hanelerin özellikle genel gıda ürünlerine yaptıkları harcamalar artıyor. Bununla birlikte bayram hazırlığı olarak nitelendirebileceğimiz şekilde Ramazan’ın son haftasında da özellikle hediyelik çikolata-şeker grubunun başı çektiği bir artış görülmekte. Bunun haricinde tüm Ramazan boyunca özellikle et ürünleri kategorisine yapılan harcamalar ortalamanın üzerinde gerçekleşiyor. Hanelerin Ramazan döneminde normalde tüketim alışkanlıklarında daha az yer verdikleri et ürünlerine ağırlık vermeleri genel olarak bu dönemde sofralarını daha zengin kılmaya çalışmaları ve besin değeri yüksek yiyecekler tüketmeye özen göstermeleri şeklinde yorumlanabilir. Bu durumun oruç tutup tutmama oranından bağımsız gerçekleştiği de çeşitli çalışmalarla ortaya konmakta olduğu gibi sosyo-ekonomik statü açısından farklı dinamikleri gösterdiği göze çarpıyor: Örneğin genel harcamalarına bakıldığında AB haneleri ortalama bir aydaki harcamalarının %15 üzerine çıkarken DE haneleri %33 üzerine çıkıyor, bir başka deyişle AB ve DE haneleri arasındaki harcama farklılıkları Ramazan’da biraz daha yumuşuyor ve harcama seviyeleri birbirine yaklaşıyor. Her kesimden hanenin bu dönemde harcamasını arttırması ve sofralarında çeşitliliğe gitmesi alışverişlerindeki kanal tercihlerini de etkilemekte: Ortalama bir aya kıyasla indirim marketi, civar marketler ve bakkallar biraz daha az tercih edilen yerler haline gelirken daha büyük olan ve çeşitlilik vaad eden ulusal ve yerel zincirler harcamadaki yerini biraz arttırarak korumakta.
Ramazan döneminin giderek yazın en sıcak döneminde yaşanır hale gelmesi mevsimsel özellik gösteren kategorilerin tüketim davranışlarına farklılıklar getirebilmekte. Örneğin, yaz mevsiminin en önemli tüketim ürünlerinden olan dondurma için bu dönemde yaşanan Ramazan hem yeni bir tüketim alışkanlığı kazandırma potansiyelini hem de yüksek sezonda oruç tutmayla birlikte gelecek olan düşüş riskini de beraberinde getiriyor. Ancak hem alkolsüz soğuk içecekler hem de dondurma için yazın yaşanan Ramazan otuz yılda bir kazanılacak tecrübeyi müjdelemekte.
Tüm bu hareketlerin 2013 Ramazan’ı için nasıl şekilleneceği konusunda detaylı incelemeler her yıl olduğu gibi bu yıl da Ramazan Raporu 2013’te yer alacak.
