Tüketim Üçlemesi 1.Bölüm: Tüketim Ekonomileri ve Ekonomik Olumsuzluklar
Tamamen apayrı bir platformda Roma Kulübü’nü (Genç Salih’in yeni takımı değil) hatırlıyorum. Sanırım 1970’li yıllarda “sıfır büyüme” öneren bir sivil toplum kuruluşu olarak ortaya çıkmıştı. (Kuruluş yılı 1968). 1972 yılında yayınladıkları “The Limits of Growth” kitabı 30 dile çevrilip, 12 milyon kopyadan fazla satmıştı. Kitabın yazarlarından biri ve lokomotifi Hasan Özbekhan (d. 1921) adlı bir Türk bilim insanıdır. Büyümenin sınırları kitabının ana fikri, Özbekhan’ın yazdığı İnsanlığın Çıkmazı (The Predicament of Mankind) adlı makaleden kaynaklanmaktadır.
Özbekhan için açtığımız bu parantezden sonra, tekrar ana noktamıza dönelim: Roma Kulübü raporunun ilk yıllarda olumlu bir çizgide olduğunu söylemek gerekir. İnsanlığın kaderi kaynakların nasıl kullanıldığı ile bağlantılı bulunmuş ve bunun global ölçekte planlanabilir bir aktiviteler bütünü olduğu öngörülmüştür.
Yüzyılın sonuna doğru ise, dünyanın kaynakları üzerine yapılan benzetim (simülasyon) çalışmaları, global sistemin 21 yüzyıl ortasında çökeceğini tahmin ediyordu. Ortak düşman da bulunmuştu: “İnsanlığın ta kendisi”. Bunun ne anlama geldiğini artık hepimiz öğrendik: Çevre kirlenmesi, küresel ısınma, su sıkıntısı, doğal afetler, açlık ve bunlarla bağlantılı bir dizi gelişme. Dünya bu sorunların üstesinden nasıl geleceğine henüz karar veremedi. Yıllardır çok yol kat etmeden toplanıp duruyorlar. Birileri ise, geri döndürülebilir çözüm fırsatlarının çoktan geçmiş olduğunu tekrar tekrar söylüyor. Görüldüğü gibi, insanoğlu dünyanın kaderini kendi büyüme eğilimlerinde buldu ve tüketimi önceliğe alan ekonomik örgütlenmelere bağladı. Bu da global perspektiften, büyüme ve tüketime bakış. Ülkeler anlaşabilseler, belki sorunları çözebilirler; ama buna azgelişmişlerle gelişmekte olanlar ve henüz büyüme/kalkınma çabasının başlangıcında olanlar razı olmazlar. Kanımca burada önemli bir haklılık noktası var ve çok zor bir kararsızlık noktası bulunuyor. Bir çözüm varsa, oraya doğru daha çok yolumuz var. Ya da, global ölçekte bir kriz (felaket dememek için) herkesi birlikte yakalayıncaya kadar inatlaşma sürecek.
Üçlemenin diğer bölümlerini okumak için Blog sayfasını ziyaret edebilirsiniz:
Yazar : Güntaç Özler
Güntaç Özler İzmir doğumludur. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ nden mezun oldu. ABD’ de Indiana ve Newyork üniversitelerinden yüksek lisans ve doktora derecelerini aldı, 1976-1983 yılları arasında ODTÜ Ekonomi Bölümü' nde çalıştı. 1985’den sonra Piyasa Araştırma alanında 20 yılı aşkın bir süre çalıştı. 2008 yılında emekli oldu. Halen çeşitli üniversitelerde (Bahçeşehir. Toros, Aydın ve Atılım Üniversiteleri) İstatistik, Ekonomi, ve Pazarlama Araştırmaları dersleri vermektedir