Türkiye’de İki Toplumsal Dinamik; Küreselleşme ve Kapitalizm Eleştirisi
Ipsos’un global olarak “online nüfusu” kapsayan 24 ülkede yürüttüğü düzenli bir araştırma var; Türkiye de dahil. Online nüfus, Türkiye’nin hem yarısını oluşturuyor, hem de en dinamik kesimini. Araştırma sonuçları, toplumların ekonomik hayata ilişkin görüşlerine dayanarak bir segmentasyon yapılmasına olanak veriyor.
Türkiye kamuoyu iki ana küme etrafından şekilleniyor; küreselleşme taraftarları (%60) ve kapitalizm eleştirmenleri (yüzde33). Küreselleşme taraftarlarının içindeki en büyük grup ise kontrollü küreselleşmeciler diye isimlendirdiğimiz kesim. Bunların oranı Dünya ortalamasında yüzde 23 iken Türkiye’de yüzde 40’a çıkıyor.
Yani, dünya daha koşulsuz bir küreselleşme istiyor. Değişik sınırlama eğilimleri olsa bile küreselleşme Türkiye’deki en etkin kamuoyu eğilimi. Tuhaf olan ise küreselleşme bayraktarlığının gelişmiş ülkelerden, gelişmekte olan ülkelere geçmekte oluşu. Çin, Hindistan ve Brezilya kamuoyları küreselleşmeyi en güçlü şekilde destekleyen toplumlar. İster ideolojik etki altındalar deyin, isterseniz gelişmekte olan ülkeler çıkarlarının nerede olduğunu anladılar…
Küreselleşmeden sonra Türkiye’deki ikinci ana damarı oluşturan kapitalizm eleştirmenleri, serbest ticarete kuşku ile yaklaşan, büyük endüstrilerin kamu tarafından kontrol edilmesini isteyen, şirketlerin hükümetler üzerindeki etkilerinden rahatsız olan ve sınırlandırılmalarını isteyenler. Kapitalizm eleştirisine dayanan bir siyasal damarın aslında Türkiye’de oldukça güçlü bir zemini var. “Sosyal Devlet” iddiasını önümüzdeki yıllarda daha çok duyacağız. 24 ülkenin ortalaması ile karşılaştırıldığında farklılık daha belirgin; 24 ülke ortalamasında kapitalizm eleştirmenleri yüzde 20.