Medya – Bir yıl önce 1 yıl sonra
2009 yılının Nisan ayında Türkiye’de faaliyet gösteren çeşitli medya ve ulusal radyo kuruluşlarının 2009 yılı için bir büyüme tahmini yapmalarını istemiştik. Radyo sektörü için tahminde bulunan 5 büyük radyo grubu, 3 ulusal radyo kuruluşu ve 3 radyo ajansının 2009 yılında radyo için ortalama küçülme beklentisi ise %20 oranında idi. Görüşlerini bildiren 7 medya ajansı, 2008 yılına göre medya sektöründe ortalama olarak %24 küçülme beklediğini beyan etmişti.
Reklamverenler Derneği ise daha kötümser bakıyorlardı yıla. 2009 Mart ayında Capital Dergisi’ne verdiği röportajında Reklamverenler Derneği Başkanı Hakan Gören, 2009 yılında medyada %30 civarında bir küçülme beklediklerini belirtmişti ve reklam yatırımlarında kısıntıya gitmenin markaya ve bilinirliğine telafisi mümkün olmayan ya da pahalıya patlayacak kayıplar verdireceğine işaret etmişti.
Biz de medya araştırmalarında küçülme beklemesek de (tabiatımıza aykırı) büyüme hedeflerimizi mütevazı tutmayı tercih ediyorduk. Kriz dönemlerinde nasıl reklam harcamaları kısılmaz deniyorsa, araştırma da kısılmaz, tüketici tercihlerini en iyi anlamanız gereken zaman bu zaman deyip durduk.
Sene sonuna doğru bizim tarafımızdan gözlemlediğimiz olumlu hava ve hareketlenme medya yatırımlarına da yanısımış görünüyor. Reklamcılar Derneğinin 2009 yılı için yayınladığı analize (*) göre 2009 yılında toplam medya yatırımları yaklaşık 2.8 milyar ile %15 küçüldü. Elbette üzücü ancak reklamverenlerin ve ajansların sene ortası %24-30 arası değişen küçülme tahminlerine göre daha iyi. 2010 yılına girerken yüzü gülen tek medya internet oldu. Neredeyse iki katı büyüyerek yüreklere su serptiler. İnternetin payının önümüzdeki yıllarda daha da artması 2010 yılında bir kat daha büyümesi bekleniyor. Ölçümlenmeye de başlanan bu mecra 2010 yılında adından daha fazla söz ettirecek. 2010 yılında tüm mecralar için kesinlikle daha iyimseriz ancak internet dışındaki mecralar da ilk şoku atlattıktan sonra kendi artılarını sektöre nasıl daha iyi anlatabileceklerine odaklanmalılar. Mecra etkinliğini ortaya koyacak her türlü çalışma kısa vadede o mecraya orta vadede tüm sektöre hizmet edecektir. Medya kuruluşları yeni iş modelleri sunmak için didiniyor şu günlerde reklamverene. Mevlana’nın dediği gibi “Dünle beraber / Gitti cancağızım / Ne kadar söz varsa / Düne ait / Şimdi yeni şeyler / Söylemek lazım”
* Reklamcılar Derneği 2009 yılı reklam sektörü büyüklüğünü dernek üyesi medya ajanslarının verileriyle belirledi. Detaylar ve önceki yıllara ait büyüklükler için bkz. www.rd.org.tr
Yazar : Yaprak Kılıççı
Robert Lisesi’nin ardından, lisans eğitimini 1993 yılında Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde tamamlamıştır. 1993-1997 yılları arasında Zet Nielsen’da göreve başlayan Yaprak Aykan, Özel Araştırmalar ve Perakendeci Ölçüm Hizmetleri bölümlerinde en son Müşteri Hizmetleri Grup Müdürü ünvanında çalışmıştır. Ardından, Metro Emlak Yatırım A.Ş. ve Koç Ece Proje Yönetimi A.Ş.’de Pazar Araştırma Müdürü ve Proje Yöneticisi olarak görev yapmıştır. 2001 yılında ise Ipsos KMG’ye katılmış ve Medya Araştırmları Genel Müdürü görevini yürütmüştür. 2013 yılı başından bu yana Kalitatif Araştırmalar Genel Müdürü olarak görev almaktadır.