Ekonomi, Yatırım, Tüketim ve Sosyal Yaşamın Barometresinden
Ipsos Sosyal Araştırmalar Enstitüsü, Ocak 2010 tarihinden bu yana, iki aylık dönemlerde Türkiye Barometresi adlı araştırma projesini yürütüyor. Türkiye Barometresi kapsamında kamuoyunun ekonomik, sosyal ve siyasal konulardaki memnuniyet, beklenti, davranış ve algıları düzenli olarak endeksleniyor. Temmuz ayı sonuçlarının da eklendiği son çıkan rapordan Ekonomi, Yatırım,Tüketim ve Sosyal Yaşam eğilimlerine dair genel bir değerlendirmeyi bu yazıda derledik:
Ekonomik Nabız Pozitif Yönde Atıyor
2013 yılında özellikle ilk aylarda kamuoyunun ekonomik nabzı pozitif yönde atmaya başlamıştır. Ancak sonrasında aşağı yönlü dalgalanma, Haziran’da ise yatay bir seyir gözleniyor.
Ipsos’un her ay, aralarında Türkiye’nin de olduğu 24 ülkede yaptığı Global @dvisor araştırması kapsamında, kamuoyuna “Ülkelerinin ulusal ekonomik durumunun iyi mi, yoksa kötü mü”; “Yerel ekonomik durumun güçlü mü, yoksa zayıf mı”; “Yerel ekonominin geleceğinin daha güçlü mü, yoksa daha zayıf mı olacağı” soruları soruluyor. Türkiye’de ulusal ekononomiye ilişkin pozitif algı Eylül 2010’da %39 iken, bu oran Eylül 2011’de %60 seviyesine çıkıyor. Aynı dönemde yerel ekonomi ve yerel ekonominin geleceği ile ilgili algının da pozitif yönde arttığı görülüyor. Bu eğilimde ekonominin 2011’de rekor düzeyde büyümesi etkili. Ancak bu eğilimde 2012 yaz aylarından itibaren nispi bir gerileme gözlenmektedir. Bunda ekonomideki soğutma tedbirlerinin iç tüketimi frenlemesi kadar, özellikle memnuniyet ve beklenti endekslerine ilişkin trendde görüldüğü gibi, terör kaygısı etkili olmuş olabilir.
Yatırımlar Duraklamaya Gidiyor, Tüketim Yeniden Canlanıyor
Türkiye Barometresi kapsamında takip edilen bir diğer endeks ise Yatırım Endeksi. Yatırım Endeksinin özellikle 2010 ve 2011 yılı boyunca nispeten istikrarlı bir seyir izlediği görülüyor. Sadece Kasım 2010’da ve Temmuz 2011’de yurttaşların yatırım harcaması eğilimi dönemsel olarak yükseliyor. 2012’de ise bu yükselme bir eğilim halini alıyor ve Temmuz 2012’ye kadar devam ediyor. Sonrasında yatırım endeksinde bir duraklama gözleniyor.
Tüketim Endeksine bakıldığında ise tüketiciler 2010’da Mayıs ve Aralık arasında tüketim harcamalarını arttırıyor; 2011’in ilk üç ayındaki nispi gerilemenin ardından yaz aylarında artış devam ediyor. Bu endekste 2011 Eylül ve 2012 Ocak arasında bir gerileme gözlense de ardından yeniden hızlı bir tüketim iştahına tanık oluyoruz ve Mayıs 2012’ye kadar bu devam ediyor. Fakat ardından tüketim endeksi yeniden düşmeye başlıyor. Bunda 2012 yılı içinde tüketimi frenleme ve ekonomiyi soğutma tedbirlerinin de rol oynamış olabileceği düşünülebilir. Mart 2013’teki durgun eğilim ise daha sonra yerini yeniden canlanmaya bırakıyor.
Sosyal Yaşam Hareketleniyor
Türkiye Barometresi kapsamında, yurttaşların, sosyal aktivite, eğlence ve kültür alanındaki çeşitli kategorilerde yaptıkları faaliyetlere ilişkin değişim Sosyal Yaşam Endeksi ile izleniyor.
Son üç yıldaki sosyal yaşam göstergelerine bakıldığında, Ocak 2010’da dışarıda ailece veya arkadaşlarla yemek veya eğlence aktivitesi yapanların oranı %16,7 iken bu oran Ocak 2012’de %49,0’a çıkıyor.
Sinemaya gidenlerin oranı Ocak 2010’da %12,9 iken bu oran Mayıs 2012’de %25,1’e çıkıyor.
Tiyatroya gidenlerin oranı da Ocak 2010’da %2,8 iken, Temmuz 2012’de bu oran %7,6’ya çıkıyor. Mayıs 2013’te de bu oran %7,2.
Tatil amacıyla bir yerde konaklama özellikle yaz aylarında yükseliyor.
Uçakla seyahat ve yurtdışı seyahati hala çok düşük düzeylerde kalmaya devam ediyor.
Sosyal Yaşam Endeksi 2010 itibariyle sürece genel olarak baktığımızda tüketicilerin 2011’in ikinci çeyreğinden itibaren sosyal yaşam aktivitelerine daha fazla harcama yapmaya başladığını görüyoruz. Bu artış 2012 yaz aylarına kadar devam ediyor.
Tatil amaçlı bir yerde konaklamak, uçakla seyahat etmek ve yurtdışı seyahati yapmak ile ilgili endeks değerleri ise toplam sosyal yaşam endeksinin altında gözüküyor. Bir başka deyişle, bu aktiviteler toplumun küçük bir kesimi tarafından yapılıyor.
Sizce şu anda Türkiye`deki en önemli sorun nedir?
Türkiye Barometresi araştırma kapsamında yurttaşlara Türkiye’nin en önemli sorunun ne olduğu da soruluyor. Temmuz 2013’te kamuoyu en önemli sorun olarak işsizliği görüyor (%16). Ardından geçim sıkıntısı (%14) ve terör (%14) geliyor. Mart’ta ilk sırada yer alan terör Temmuz’da üçüncü sırada yer alıyor.
Araştırma Hakkında:
Türkiye Barometresi Araştırması’nın amacı, yurttaşların memnuniyet ve beklenti algılarını tespit etmek, tüketim ve yatırım harcamalarını izlemek, hükümetin ve muhalefetin siyasi performansına yönelik toplumsal algıyı tespit etmek, seçmenlerin oy tercihlerindeki değişimi takip etmektir.
Araştırma Ipsos Sosyal Araştırmalar Enstitüsü tarafından, 20 bin ve üzerindeki yerleşim yerlerindeki Türkiye nüfusunu temsil eden bir örnek yapısı ile iki aylık dönemlerde gerçekleştirilmektedir.
Araştırma 12 NUTS bölgesinden seçilen 13 il ve bağlı ilçelerinde kentsel yerleşim yerlerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklem büyüklüğü 1320’dir.
Araştırma kantitatif yöntemle gerçekleştirilen bir saha çalışmasına dayanmaktadır. Saha çalışmasında, tabakalı tesadüfi örnekleme ve yüz yüze görüşme tekniği kullanılmıştır.
Veriler, 2012 ADNKS bilgileri ve 12 Haziran 2011 Gerel Seçimleri sonuçlarına göre ağırlıklandırılmıştır. Araştırmanın genel istatistiki hata payı, % 95 güven aralığında ± % 2,5’tir.
Daha detaylı bilgi için müşteri hizmetleri yetkilinizle veya Tonguç Çoban ile (tonguc.coban@ipsos.com) iletişime geçebilirsiniz.
